Uitvoerbaarheid van Vonnissen tegen Buitenlandse Staten
Het komt regelmatig voor dat een buitenlandse staat zich niet houdt aan de regels van het Nederlandse arbeidsrecht. Bijvoorbeeld bij een ontslagzaak of loonvordering. De buitenlandse staat kan dan veroordeeld worden om loon of een dwangsom aan de werknemer te betalen. Vaak gaat het om ambassade-personeel of personeel van een consulaat. Onder een ‘gewone’ werkgever kan er, als deze weigert te betalen, beslag worden gelegd. Hoe zit dat met een buitenlandse staat als deze niet aan de uitspraak voldoet?
In Nederland hebben we regels die er op neerkomen dat je niet zomaar beslag kunt leggen op eigendommen van de Nederlandse staat om een vonnis uit te voeren. Dit staat in artikel 436 en 703 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Als er toch beslag wordt gelegd op goederen die nodig zijn voor de openbare dienst, zoals bij een ambassade, kan de Nederlandse staat vragen om het beslag op te heffen. Goederen voor de openbare dienst zijn zaken (zoals geld op een bankrekening) die nodig zijn om de overheid goed te laten werken.
De regels zijn echter beperkt. Het beslagverbod geldt niet als de staat weigert te betalen, bijvoorbeeld als ze een definitief vonnis niet naleven. Dit kan misschien een mogelijkheid bieden om toch beslag te leggen opleveren. In Nederland komt dat zelden voor. Voor buitenlandse staten geldt het volgende.
Immuniteit van Buitenlandse Staten
Buitenlandse staten hebben in Nederland immuniteit van executie. Dit betekent dat je eigendommen van een buitenlandse mogendheid niet zomaar kunt gebruiken om een vonnis te innen. Dit is vastgelegd in artikel 13a van de Wet AB, dat stelt dat buitenlandse staten immuniteit van executie genieten, zowel voor conservatoir als executoir beslag.
Internationaal Recht
Ook volgens internationaal recht, zoals vastgelegd in het VN-Verdrag over de immuniteit van staten, kun je geen beslag leggen op eigendommen van een buitenlandse staat, tenzij:
- De staat hier expliciet mee instemt.
- De staat specifieke eigendommen aanwijst om de vordering te voldoen.
- De eigendommen van de staat voor commerciële doeleinden worden gebruikt.
Artikel 19 van het VN-Verdrag sluit executiemaatregelen uit, tenzij aan deze voorwaarden is voldaan. Hoewel Nederland dit verdrag niet heeft geratificeerd, codificeert het internationaal gewoonterecht met betrekking tot jurisdictie- en executie-immuniteit.
Nederlandse Wetgeving
In Nederland wordt aangenomen dat (conservatoire) beslagen tegen eigendommen van vreemde staten mogelijk zijn in dezelfde gevallen als executiemaatregelen. Dit standpunt is sinds de totstandkoming van het VN-Verdrag niet gewijzigd. Hierdoor worden zowel conservatoire als executoriale maatregelen beperkt door het internationaal publiekrecht.
Rechtspraak
De Hoge Raad heeft bevestigd dat eigendommen van buitenlandse staten niet vatbaar zijn voor beslag en executie, tenzij ze een bestemming hebben die hiermee verenigbaar is. Zie bijvoorbeeld de volgende uitspraken:
- ECLI:NL:HR:2016:2236, waarin de Hoge Raad oordeelde dat het in overeenstemming is met de strekking van de immuniteit van executie om aan te nemen dat eigendommen van vreemde staten niet vatbaar zijn voor beslag en executie, tenzij en voor zover is vastgesteld dat deze een bestemming hebben die daarmee niet onverenigbaar is.
- ECLI:NL:HR:2020:2103, waarin de Hoge Raad dit standpunt bevestigde.
Procedure:
Bij het nemen van executiemaatregelen tegen een vreemde mogendheid moet de deurwaarder het Ministerie van Veiligheid en Justitie informeren. De Nederlandse staat kan deze maatregelen verbieden als ze in strijd zijn met internationale verplichtingen. Dit is geregeld in artikel 3a, tweede en zesde lid, van de Gerechtsdeurwaarderswet. Normaalgesproken volgt hierop dan ook een aanzegging van de Nederlandse staat, waarin wordt aangegeven dat deze ambtshandeling in strijd is met de volkenrechtelijke verplichtingen van Nederland.
Contact met advocaat arbeidsrecht Amsterdam over executie van een uitspraak tegen een buitenlandse staat
Zoekt u betrokkenheid en een direct, persoonlijk contact met een ervaren specialist h in Amsterdam? Bel onze gespecialiseerde advocaat arbeidsrecht en ontslagrecht voor vragen en juridisch advies over executie van een uitspraak tegen een buitenlandse staat
