Wat is een verworven recht en wanneer kan een werknemer aanspraak maken op een verworven recht? Een verworven recht is bijvoorbeeld inroostering op een bepaalde vaste dag, of doorbetaling van loon over een bepaalde periode, zonder dat hierover aparte afspraken staan in de arbeidsovereenkomst. Een veel voorkomend geval is terbeschikkingstelling van en auto door de werkgever, of doorbetaling van het loon boven de verplichte 70%, als een werknemer langere tijd ziek is.
Meer betalen tijdens ziekte als arbeidsvoorwaarde
De werkgever betaalt bijvoorbeeld bij ziekte 100% van het loon, terwijl hij slechts gehouden was 70% te betalen. Een voorbeeld hiervan is https://uitspraken.rechtspraak.nl/details?id=ECLI:NL:GHSHE:2015:2626. De werkgever betaalde in dat geval tijdens een ziekteperiode 3,5 maand lang 100% van het loon, terwijl hij slechts gehouden was om 70% van het loon te betalen. In de tweede ziekteperiode werd na 3,5 maand alsnog maar 70% van het loon betaald. De werknemer was het daar niet mee eens en start een gerechtelijke procedure.
Vertrouwen dat hij aanspraak kan maken op extra loon
Volgens Gerechtshof ’s-Hertogenbosch mocht de werknemer erop vertrouwen dat hij aanspraak kon maken op 100% van het loon. Omdat er in de eerste ziekteperiode over een langere periode 100% loon was betaald en gezien het tijdsverloop waarin in de tweede ziekteperiode ook weer 100% van het loon was betaald, was er volgens het Hof sprake van een verworven recht. De werkgever moest daardoor alsnog tijdens ziekte het achterstallige 30% loon aan de werknemer betalen:
Waar het om gaat is dat [appellant] zowel in 2013 als sinds maart 2014 arbeidsongeschikt was/is door ziekte en dat [appellant], nu hij tijdens zijn langdurige ziekte in 2013 en gedurende de eerste maanden van zijn ziekteperiode in 2014 100% van zijn salaris doorbetaald had gekregen, erop mocht vertrouwen dat hij vanaf juli 2014 100% van zijn salaris zou ontvangen. Het mogelijke alcoholgebruik door [appellant] en de door [geïntimeerde] gestelde schades en klachten van relaties vóórdat [appellant] door ziekte was uitgevallen, leiden niet tot een ander oordeel, zeker nu [appellant] vanaf de datum van zijn ziekmelding in 2014 (13 maart 2014) ook 100% van zijn salaris uitbetaald had gekregen. Andere omstandigheden die met zich brengen dat [appellant] er vanaf juli 2014 niet op zou mogen vertrouwen dat zijn salaris volledig zou worden doorbetaald, zijn niet gesteld, noch is daarvan gebleken.
Gebruik van een bedrijfsauto
Een ander voorbeeld is het voortgezet gebruik van een bedrijfsauto. In ECLI:NL:GHAMS:2020:2110, is uitgemaakt dat bij een automatische verlenging van een leaseovereenkomst er gerechtvaardigd op mag worden vertrouwd dat een werknemer ook recht heeft op voortgezet gebruik van een bedrijfsauto, omdat dit als arbeidsvoorwaarde kan worden aangemerkt. Daarmee is het privégebruik van de auto van de zaak onderdeel van de arbeidsvoorwaarden van de werknemer geworden en kan de werkgever niet verlangen dat de werknemer de auto inlevert bij ziekte of bij vrijstelling van werk. Zie ook ECLI:NL:RBLEE:2012:BX3980, in geval van het aflopen van een leasecontract:
Het enkele vervallen van het leasecontract – dat gesloten is tussen de werkgever en de leasemaatschappij – vanwege het verstrijken van de overeengekomen duur (48 maanden) betekent echter niet dat daarmee ook het recht van [eiser] op terbeschikkingstelling van een leaseauto op grond van de Arci autoregeling is komen te vervallen.
Kortom, in bepaalde gevallen kan een werknemer wel degelijk aanspraak maken op bepaalde extra’s, ook als die niet uitdrukkelijk zijn overeengekomen of vastgelegd.
Een gedurende een bepaalde tijd gevolgde gedragslijn
De Hoge Raad heeft op 22 juni 2018, ECLI:NL:HR:2018:976 een antwoord gegeven op de vraag wanneer uit een door de werkgever gedurende een bepaalde tijd gevolgde gedragslijn, voortvloeit dat sprake is van een arbeidsvoorwaarde of een verworven recht (als nieuw onderdeel van de arbeidsvoorwaarden).
Daarmee heeft de Hoge Raad de volgende vraag beantwoord:
‘Wanneer kan uit een door de werkgever jegens de werknemer gedurende een bepaalde tijd gevolgde gedragslijn voortvloeien, dat sprake is van een tussen partijen geldende (de arbeidsovereenkomst aanvullende) arbeidsvoorwaarde?’
<
Gerechtvaardigde verwachtingen
Hierbij draait het steeds om de vraag of de werknemer gerechtvaardigde verwachtingen mocht ontlenen aan een bepaalde gedragslijn van de werkgever. Daarbij speelt een rol:
- de lengte van de periode waarover een bepaald voordeel aan de werknemer is verstrekt: hoe langer deze periode, des te meer het vertrouwen van de werknemer gerechtvaardigd kan zijn. In het bijzonder als vanaf de aanvang van de overeenkomst steeds een bepaalde gedragslijn is gevolgd; hoe langer dit heeft geduurd, hoe eerder de werknemer hierop aanspraak kan maken;
- of door de werkgever is meegedeeld aan de werknemer dat sprake was van een ‘onverplicht’ voordeel, of dat dat voor de werknemer anderszins kenbaar was: heeft de werkgever bijvoorbeeld laten weten dat dit alleen maar een extraatje is waar de werknemer eigenlijk geen recht op heeft?
- wat is de aard van het ‘extraatje’ of het genoten voordeel: bijvoorbeeld 30% extra loon bij doorbetaling bij ziekte, zal eerder worden aangenomen dat sprake is van gerechtvaardigd vertrouwen, dan bij de betaling van bijvoorbeeld een bonus of ter beschikking stellen van een dure leaseauto;
- of het voordeel aan álle werknemers, of een bepaalde groep van werknemers is toegekend. Als bijvoorbeeld maar één individuele werknemer daardoor is bevoordeeld is ten opzichte van zijn andere collega’s: dan is er minder snel sprake van gerechtvaardigd vertrouwen op een verworven recht.
Contact met advocaat arbeidsrecht Amsterdam over verworven rechten
Zoek je betrokkenheid en een direct, persoonlijk contact met een ervaren specialist arbeidsrecht en ontslag in Amsterdam? Bel onze gespecialiseerde advocaten arbeidsrecht en ontslagrecht voor vragen en juridisch advies over arbeidsrecht, zoals bij teveel betaald loon en verworven rechten.