Wanneer is terugbetalen studiekosten door werknemer onredelijk?

avatar

Terugbetalen studiekosten studiekostenbeding werknemer onredelijk advocaat amsterdam Is het redelijk dat een werknemer na vertrek studiekosten terug moet betalen? Onze advocaat arbeidsrecht en ontslagrecht in Amsterdam geeft juridisch advies over (gedeeltelijke) terugbetaling van studiekosten door een werknemer na afloop van een arbeidscontract. Niet in alle gevallen moet een ex-werknemer studiegeld terugbetalen. In het algemeen geldt het volgende. Een studiekostenbeding moet schriftelijk zijn vastgelegd: de financiële consequenties van het studiekostenbeding moeten voor de werknemer duidelijk zijn. Vooral bij een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd zijn de eisen die de rechter aan een beding stelt, strenger. Van belang is ook wat de waarde van de opleiding voor de werknemer is geweest. Zo kan een interne opleiding minder zwaar wegen dan een officiële opleiding.

Wanneer is een studiebeding met terugbetalingsverplichting geldig?

Over een studiekostenbeding bestaat inmiddels redelijk wat rechtspraak. De Hoge Raad heeft al op 10 juni 1983 hier een beslissing gegeven over de vraag wanneer een studiebeding met terugbetalingsverplichting rechtsgeldig is. In deze uitspraak vond de Hoge Raad dat  op zich terugbetaling van loon voor een studie tijdens arbeidstijd alleen redelijk is:

-als dienstbetrekking dadelijk of kort nadat de studie is voltooid eindigt.

-Er moet daarbij wel een relatie bestaan tussen de investering die de werkgever heeft gedaan en de tijd waarbinnen de werknemer die investering voor de werkgever kan hebben terugverdiend.

-Ook zal de terugbetalingsverplichting moeten worden verminderd naarmate de dienstbetrekking voortduurt vanaf het moment dat de werknemer de investering gaat terugverdienen.

Terugbetaling is in strijd met de redelijkheid en billijkheid

Maar ook kan (daarnaast) een werkgever onder omstandigheden handelen in  strijd met de redelijkheid en billijkheid wanneer hij bijvoorbeeld zelf het initiatief tot beëindiging van de dienstbetrekking heeft genomen.

In dit verband is er een uitspraak van Kantonrechter Arnhem van 15 februari 2013 relevant, waarin is bepaald dat het onredelijk is dat een werknemer studiekosten terug moet betalen als de werknemer vertrekt. De werknemer was in dienst als junior planeconoom. Na het einde van het dienstverband vorderde de werkgever € 7.500,00 ter zake studiekosten.

Terugbetalen studie bij vertrek werknemer

De kantonrechter overwoog dat de verplichting tot terugbetaling ook bestaat wanneer de werknemer de arbeidsovereenkomst niet wenst te verlengen. In die overeenkomst was immers vermeld dat de werknemer studiekosten moet terugbetalen indien hij “vertrekt”.

Terugbetaling studiekosten in strijd met de eisen van goed werkgeverschap?

Wel vond de kantonrechter net als de advocaat van de werknemer dat de terugbetaling regeling in strijd is met de eisen van goed werkgeverschap en daarmee in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is.

Geen diploma bij interne opleiding

De rechtbank overwoog o.a. : ‘Vaststaat dat [werknemer] geen opleiding heeft gevolgd aan een onafhankelijke onderwijsinstelling, maar enkel intern is opgeleid. Hij heeft geen diploma ontvangen dat hij aan potentiële nieuwe werkgevers zou kunnen tonen als bewijs van opgedane kennis en verworven vaardigheden. Voorts is gesteld noch gebleken dat hij enige externe cursus heeft gevolgd op kosten van Pas. Daarnaast heeft [werknemer] onweersproken aangevoerd dat hij zelf het opleidingsprogramma heeft aangepast, omdat er naar zijn mening sprake was van een overlap met de leerstof die hem aan de universiteit is aangeboden. Naar het oordeel van de kantonrechter behoren de inspanningen die Pas in het onderhavige geval heeft geleverd om [werknemer] binnen de onderneming op te leiden tot planeconoom tot de normale investeringen die een werkgever als goed werkgever in zijn werknemers behoort te doen’.

Verder is van belang dat de aangeboden arbeidsovereenkomsten van kortere duur waren dan de opleiding.

Terugbetaling bij een contract voor bepaalde tijd

Ook het principe van goed werkgeverschap speelt een belangrijke rol bij de beoordeling of de werknemer aan het studiebeding is gehouden.

Zoals opgemerkt is ook belangrijk of er sprak eis van een contract voor bepaalde tijd of voor onbepaalde tijd.

Rechtbank Amsterdam: werkgever moet de financiële gevolgen met de werknemer duidelijk vooraf bespreken

In een uitspraak uit 2017 heeft rechtbank Amsterdam in kort geding bepaald dat bij een contract voor bepaalde tijd de kans groot is dat een werknemer met de nadelige effecten daarvan wordt geconfronteerd. De rechtbank overwoog daarom (ECLI:NL:RBAMS:2017:65):

Dat betekent dat van een goed werkgever verwacht mag worden dat deze, indien een dergelijk beding is opgenomen, voorafgaand aan de totstandkoming van de arbeidsovereenkomst de werknemer daarop nadrukkelijk wijst, maar ook dat deze bij het aangaan van studiekosten de werknemer er nogmaals expliciet op wijst dat het volgen van die opleiding op korte termijn een terugbetalingsverplichting met zich mee kan brengen. Bij die verplichting van de werkgever in de omstandigheid van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd past ook dat de werkgever voorafgaand aan de opgave voor de cursus met werkneemster de precieze kosten van de opleiding bespreekt, zodat het de werknemer duidelijk is welk financieel risico wordt genomen. Dat daarbij ook de kansen op voortzetting van de arbeidsovereenkomst aan de orde zullen komen ligt voor de hand. … Gesteld noch anderszins is aannemelijk geworden dat [gedaagde] per individuele opleiding met [eiseres] het gesprek is aangegaan en met haar de financiële consequenties van het volgen van die opleiding heeft besproken. 

Dat betekent dat met name bij een contract voor bepaalde tijd een werkgever extra voorzichtig moet zijn bij het aangaan van een studiekostenbeding. Mocht de werknemer relatief snel vertrekken, dan kan dat de werkgever worden tegengeworpen als hij terugbetaling van de kosten eist.

De conclusie is dat er over studiebedingen niets is geregeld in de wet. Maar met een beroep op de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid en de norm van goed werkgeverschap kun je je als ex-werknemer soms met succes tegen integrale terugvordering van studiekosten verzetten.

Terugbetalen studiekosten studiekostenbeding werknemer onredelijk advocaat amsterdam

Contact met advocaat arbeidsrecht Amsterdam over terugbetaling van studiekosten

Zoekt u betrokkenheid en een direct, persoonlijk contact met een ervaren specialist arbeidsrecht in Amsterdam? Bel onze gespecialiseerde advocaat arbeidsrecht en ontslagrecht voor vragen en juridisch advies over arbeidsrecht, ontslag, terugbetaling studiekosten en andere arbeidsrechtelijke onderwerpen.

 

Wanneer is terugbetalen studiekosten door werknemer onredelijk? Amsterdam

Call Now Button