Een studiekostenbeding in een arbeidsovereenkomst is een clausule die de werkgever beschermt wanneer een werknemer gebruik maakt van opleidings- of studiemogelijkheden die door de werkgever worden geboden. Het doel van een studiebeding is om ervoor te zorgen dat de werkgever een rendement krijgt op zijn investering in de opleiding van de werknemer en om te voorkomen dat de werknemer direct na het voltooien van de opleiding naar een andere werkgever vertrekt. Echter, niet elke opleiding hoeft de werkgever te financieren en niet elk studiekostenbeding is geldig. Onze arbeidsrecht advocaat mr. Paul Snijders licht toe wanneer een studiekostenbeding geldig is en een werknemer terug moet betalen.
Scholing of opleiding die noodzakelijk is voor de uitoefening van de functie
In artikel 7:611a BW lid 1 staat dat een werkgever die de werknemer in staat stelt scholing te volgen die noodzakelijk is voor de uitoefening van zijn functie, die scholing kosteloos moet aanbieden, als de wet of een cao dit voorschrijft.
Beroepsopleidingen geneeskundig specialist vallen niet onder verplichte opleidingen
Dit geldt echter niet voor elke verplichte opleiding. Beroepsopleidingen of opleidingen die werknemers verplicht moeten volgen voor het verkrijgen, behouden of vernieuwen van een beroepskwalificatie vallen hier niet onder. Zo vallen de opleiding voor “geneeskundig specialisten”, “arbeidsgeneeskunde” en de opleiding “arbeid en gezondheid, bedrijfsgeneeskunde” niet onder de ‘verplichte opleiding’. Deze verplichte scholing hoeft de werkgever dus niet te vergoeden. Het gaat hier om opleidingen die verplicht zijn om een bepaald beroep uit te kunnen oefenen. Vaak begint die opleiding gelijktijdig met de aanvang van de werkzaamheden. Pas als die opleiding voltooid is, mag de werknemer het beroep zelfstandig uitoefenen.
Voorwaarden voor een geldig studiekostenbeding
Voor verplichte scholing mag een werkgever wel afspraken maken met een werknemer over terugbetaling van de studiekosten. Van belang is hier een uitspraak van de Hoge Raad van 10 juni 1983, NJ 1983 / 796 (Muller/Van Opzeeland). Hierin staat aangegeven waar een studiekosten beding precies aan moet voldoen. Hoe langer de werknemer in dienst is, hoe minder hij terug hoeft te betalen
Het moet gaan om een regeling waarin duidelijk staat opgenomen welke periode de werkgever nodig vindt om de investering in de werknemer terug te verdienen, en om welk bedrag het gaat.
Dat bedrag vermindert naar evenredigheid van het voortduren van de dienstbetrekking. Kortom, hoe langer geleden de opleiding en hoe langer de werknemer in dienst is, hoe minder hij terug hoeft te betalen.
Als de werkgever dit niet duidelijk heeft vastgelegd, dan kan het hele studiekosten beding ongeldig worden verklaard.
Terugvorderen van de studiekosten of kosten opleiding in strijd met goed werkgeverschap?
Kortom, het enkele feit dat in een studiekostenbeding vermeld staat dat het volgen van de opleiding noodzakelijk is om de functie te kunnen uitoefenen, betekent nog niet dat het terugvorderen van de studiekosten niet in strijd is met goed werkgeverschap. Immers niet in alle gevallen mag de werknemer een bedrag aan studiekosten terugvorderen.
Terugbetalingsverplichting beroepsopleiding met een medisch specialist is geldig
Rechtbank Overijssel oordeelde dat een terugbetalingsverplichting die was aangegaan met een medisch specialist in opleiding, geldig is. Een medisch specialist heeft immers goede baan- en salarisperspectieven, zodat de specialist in spé een terugbetalingsverplichting van ruim € 45.000,00 kan dragen of financieren. Bovendien was de specialist in opleiding op eigen initiatief bij zijn werkgever vertrokken.
Opstellen van een geldig studiebeding in een arbeidsovereenkomst
Bij het opstellen van een studiebeding in een arbeidsovereenkomst moet je als werkgever dus op de volgende zaken letten:
- Beroepskwalificatie: is het een beroepsopleiding die de werknemer verplicht moet volgen voor het verkrijgen, behouden of vernieuwen van een beroepskwalificatie, dus om een bepaald beroep uit te mogen uitoefenen? Die hoeft de werkgever niet altijd gratis aan te bieden.
- Zorg ervoor dat de clausule duidelijk en begrijpelijk is geformuleerd, zodat beide partijen weten wat er wordt verwacht. Specificeer welke soorten opleidingen of studiemogelijkheden onder het beding vallen.
- Kosten: Vermeld van te voren tot op de cent wie verantwoordelijk is voor het betalen van de opleidingskosten, zoals collegegeld, studiematerialen en andere relevante kosten. Die kosten moeten ook gespecificeerd zijn zodat de werknemer weet welke financiele verplichtingen hij aangaat.
- Terugbetalingsregeling: Stel duidelijke voorwaarden op voor de terugbetaling van opleidingskosten door de werknemer als deze de organisatie binnen een bepaalde termijn verlaat. Specificeer het terug te betalen bedrag en de termijn waarbinnen dit moet gebeuren. Maak ook afspraken over terugbetaling van deze kosten in een glijdende schaal als de werknemer voortijdig vertrekt. Hoe langer in dienst, hoe minder er terug hoeft te worden betaald.
Contact met advocaat arbeidsrecht Amsterdam over studiekostenbedingen
Zoek je betrokkenheid en een direct, persoonlijk contact met een ervaren specialist arbeidsrecht in Amsterdam? Bel onze gespecialiseerde advocaten arbeidsrecht en ontslagrecht voor vragen en juridisch advies over arbeidsrecht, zoals studiekostenbedingen en het terugvorderen van opleidingskosten.