Loon doorbetalen bij ziekte zonder medische beperking?

Tweede spoor bij ziekte

Zowel werkgever als werknemer moeten ervoor zorgen dat de werknemer weer aan het werk kan. Als dat niet lukt, moet het tweede spoor worden ingezet. Vaak melden werknemers zich ziek door spanningen op de werkvloer of verstoorde arbeidsverhoudingen, zonder medische beperkingen.

Werkgevers willen dan vaak dat de werknemer weer aan de slag gaat. De bedrijfsarts adviseert echter vaak eerst een gesprek of mediation om de spanningen op te lossen. De vraag is dan: moet het loon toch worden betaald?

De advocaat van de werknemer stelde dat er sprake was van ‘situatieve arbeidsongeschiktheid’ en dat de werkgever het initiatief had moeten nemen om de arbeidsverhouding te normaliseren, wat niet is gebeurd. Daarom eiste de advocaat doorbetaling van het salaris. De advocaat van de werkgever vond echter dat de werknemer geen recht had op loon, omdat zij het werk niet had verricht en dit niet de schuld van de werkgever was.

Het gerechtshof Amsterdam gaf de advocaat van de werkgever in kort geding geen gelijk. Het hof overwoog dat de bedrijfsarts na een consult aan de werkgever had geschreven dat er geen medische redenen waren om te verzuimen, maar dat er wel klachten waren door werkgerelateerde factoren. Het advies was om in overleg tot een oplossing te komen, eventueel via mediation.

In plaats van dit advies op te volgen, had de werkgever zonder waarschuwing de loonbetaling opgeschort. Volgens het hof gaf de brief van de werkgever geen aanzet tot een oplossing van de klachten, maar liet het aan de werknemer over om het initiatief te nemen tot overleg. Het hof concludeerde dat de werkgever het advies van de bedrijfsarts niet had opgevolgd en in plaats daarvan zonder waarschuwing een loonsanctie had opgelegd.

Het hof Amsterdam oordeelde dat de werkgever geen voorstel tot nader overleg had gedaan, ondanks herhaalde verzoeken van de werknemer om een mediator in te schakelen. In plaats daarvan drong de werkgever alleen aan op werkhervatting. Het hof vond dat de werkgever, gezien de ziekmakende situatie die door de bedrijfsarts was gemeld, als een goed werkgever had moeten handelen en eerder had moeten reageren.

Het hof Amsterdam oordeelde dat de werknemer de overeengekomen arbeid niet had verricht door een oorzaak die voor rekening van de werkgever behoort te komen. De werkgever had geen initiatief genomen om de werkgerelateerde klachten te bespreken en op te lossen. Volgens de bedrijfsarts stonden deze klachten in de weg aan werkhervatting en waren er ziekmakende omstandigheden. Het hof vond dat de werknemer gegronde redenen had om te vrezen voor ziekte.

Het uitgangspunt is dat een werknemer die niet werkt, geen recht heeft op loon. Er is echter een uitzondering als de werknemer niet werkt door een oorzaak die voor rekening van de werkgever komt. Volgens de Hoge Raad moet loon worden betaald als:

• De arbeidsomstandigheden zodanig zijn dat de werknemer redelijkerwijs niet kan werken vanwege dreigende psychische of lichamelijke klachten.
• Deze omstandigheden zijn ontstaan door een oorzaak die voor rekening van de werkgever komt.
• De werknemer moet bewijzen dat deze omstandigheden bestaan.
• De werknemer moet meewerken aan inspanningen om de oorzaken van de situatieve arbeidsongeschiktheid weg te nemen.

Als aan deze voorwaarden is voldaan, heeft de werknemer recht op doorbetaling van salaris tijdens ziekte, ook zonder medische reden. Het hof Amsterdam heeft dit verder opgerekt door te stellen dat de werkgever het initiatief moet nemen om tot een oplossing te komen als de bedrijfsarts dat voorschrijft. Stilzitten kan de werkgever duur komen te staan.