Cameratoezicht: inbreuk op privacy en billijke vergoeding

avatar

Privacy advocaat Amsterdam Privacy advocaat Amsterdam: camera’s op het werk

Onze advocaten arbeidsrecht Amsterdam geven juridisch advies bij privacy op het werk. Het ophangen van camera’s om personeel te controleren is aan strenge regels gebonden. Wat gebeurt er als de regels over cameratoezicht niet worden nageleefd? In een recente zaak waren werknemers er achter gekomen dat de werkgever geheime camera’s had opgehangen om het personeel in de gaten te houden. Het personeel had na ontdekking van de inbreuk op privacy zijn verontrusting geuit in een brief aan de directie. De werkgever heeft dit opgevat als een aanval op haar gezag en heeft geprobeerd te achterhalen wie de initiatiefnemers van de brief zijn geweest. De medewerkers die dit volgens de werkgever betroffen zijn op non-actief gesteld en het bedrijf uit geleid. Vervolgens verzocht de advocaat van de werkgever aan de rechter om de arbeidsovereenkomst van deze werkgevers te ontbinden o.a. wegens ‘ondermijnende activiteiten’.

Cameratoezicht moet noodzakelijk zijn

De kantonrechter van Rechtbank Noord-Nederland overwoog op 24 februari 2016 dat een werkgever slechts onder bepaalde voorwaarden gebruik mag maken van cameratoezicht op de werkvloer, als voldaan is aan

  • de Wet bescherming persoonsgegevens (nu: Algemene verordening gegevensbescherming)
  • de Wet op de ondernemingsraden
  • en het Wetboek van Strafrecht.

Ook moet rekening gehouden worden met privacy en goed werkgeverschap.

Privacy en gerechtvaardigd belang bij cameratoezicht

Een werkgever moet een gerechtvaardigd belang hebben voor het cameratoezicht en cameratoezicht moet noodzakelijk zijn, zoals bij het stoppen van schadetoebrengend handelen. Hierbij moet het bedrijfsbelang worden afgewogen tegen de privacy van de medewerkers (en klanten). Die inbreuk moet zo klein mogelijk zijn. Ook mag de werkgever de beelden niet langer bewaren dan noodzakelijk, als uitgangspunt geldt vier weken.

Toestemming Ondernemingsraad voor cameratoezicht

De ondernemingsraad moet instemming geven voor het besluit om camera’s te plaatsen. Ook moet de aanwezigheid van camera’s op duidelijke wijze kenbaar zijn gemaakt aan het personeel. Camera’s mogen alleen tijdelijk worden ingezet als uiterste redmiddel. Verborgen cameratoezicht moet vooraf worden gemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens, die toetst dan of het gebruik van de verborgen camera voldoet aan de wettelijke vereisten.

Brief over cameratoezicht

De kantonrechter meende dat de werkgever serieus in had moeten gaan op de brief van de werknemers. Het betrof ‘qua inhoud een keurige brief waarin concrete zorgen en bezwaren worden geuit over het gebruik van (verborgen) camera’s’.

Bijeenkomst met personeel

De kantonrechter wijst er op dat het cameratoezicht niet vooraf ter instemming was voorgelegd aan de ondernemingsraad. Als onderneming met meer dan 50 werknemers had de werkgever die moeten hebben. De werkgever had voldoende inspanning verricht om een ondernemingsraad in te stellen. Voordat tot camera’s werd besloten, had de werkgever dit voornemen in een bijeenkomst met haar personeel moeten mededelen. Ook dit vond de kantonrechter verwijtbaar.

Autoriteit Persoonsgegevens

Verder stond vast dat de inbreuk op privacy door het verborgen cameratoezicht niet vooraf was gemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens.

Klimaat waarin personeel vrijelijk kritiek kan uiten

De kantonrechter vond het onbegrijpelijk dat de directie de brief over privacy heeft gezien als een aanval op haar gezag en direct allerlei medewerkers daarover is gaan ondervragen. Veelzeggend vond de kantonrechter dat de werkgever tegen degenen die boos waren over de camera’s heeft gezegd “ik kots van jullie”. Dit duidde niet bepaald op een klimaat waarin het personeel vrijelijk haar kritiek kon uiten. Pas op de zitting bevestigde de werkgever dat er geen verborgen camera’s meer hangen.

Non-actiefstelling

De ondervraging die is gevolgd op de brief vond de kantonrechter ongepast en riekend naar een vorm van intimidatie. De kantonrechter vond de non-actiefstelling een onnodige en overtrokken reactie en een nodeloos kwetsende wijze van handelen.

Ontbinding arbeidsovereenkomst

De werknemer had ter zitting erkend dat de handelswijze van de werkgever een zodanig geestelijke impact op hem heeft gehad dat wat hem betreft inmiddels sprake is van een onherstelbaar verstoorde de arbeidsverhouding. Om die reden ontbond de rechter de arbeidsovereenkomst.

Billijke vergoeding

Omdat de ontbinding van de arbeidsovereenkomst wegens inbreuk op privacy het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen van de werkgever, moest er een billijke vergoeding worden betaald. De vergoeding kan volgens de kantonrechter niet worden bepaald aan de hand van een formule, maar moet per geval worden bekeken. In dit geval was er naar het oordeel van de kantonrechter sprake van bijzondere omstandigheid, omdat aan een collega eerder een billijke vergoeding van € 15.000,– was toegekend. Omdat beide zaken veel overeenkomsten vertonen geldt het adagium ‘gelijke monniken, gelijke kappen’. Om die reden werd de billijke vergoeding eveneens op € 15.000,– bruto vastgesteld.

Onrechtmatig verkregen bewijs met camera’s gebruiken in een ontslagzaak

Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch oordeelde op 14 november 2019 in een ontslagzaak dat onrechtmatig verkregen bewijs in principe wel mag worden gebruikt. De rechter mag acht slaan op onrechtmatig verkregen bewijsmateriaal. Dat is omdat het algemene maatschappelijke belang dat de waarheid aan het licht komt, alsmede het belang dat partijen erbij hebben hun stellingen in rechte aannemelijk te kunnen maken, zwaarder weegt dan het belang van uitsluiting van bewijs:

Slechts indien sprake is van bijkomende omstandigheden, is uitsluiting van dat bewijs gerechtvaardigd (zie HR 18 april 2014, ECLI:NL:HR:2014:942). Dergelijke ‘bijkomende omstandigheden’ zijn niet gesteld

Conclusie

Geheim cameratoezicht, zonder van te voren instemming te vragen aan de ondernemingsraad of in een bijeenkomst voor te leggen aan het personeel, is een inbreuk op privacy, in strijd met de wet en goed werkgeverschap. De rechter kan dat afstraffen met een billijke vergoeding als op grond hiervan een arbeidsovereenkomst moet worden ontbonden. Echter, het staat de rechter in een ontslagzaak ook vrij om rekening te houden met in het geheim gemaakte camerabeelden in het kader van de waarheidsvinding.


Contact met privacy advocaat Amsterdam

Zoekt u betrokkenheid en een direct, persoonlijk contact met een ervaren specialist arbeidsrecht in Amsterdam? Bel onze gespecialiseerde advocaat arbeidsrecht en ontslagrecht voor vragen en juridisch advies over arbeidsrecht, ontslag, gedeeltelijk ontslag, privacy en andere arbeidsrechtelijke onderwerpen.

Call Now Button