Buitengerechtelijke kosten en veroordeling in de proceskosten
In civiele rechtszaken moeten de procespartijen bepaalde kosten voldoen. In het algemeen geldt dat de rechter in de uitspraak de verliezende partij in de kosten die de winnende partij heeft gemaakt, veroordeelt. Dat heet veroordeling in de proceskosten. Het gaat meestal om de veroordeling in de proceskosten van getuigen, tolken, deskundigen, beslagen, het uitbrengen van de dagvaarding, griffierecht en de kosten van de advocaat of gemachtigde.
Hoe gaat dit in zijn werk? Naast de genoemde proceskosten moeten soms ook buitengerechtelijke kosten aan de winnende partij worden vergoed, bijvoorbeeld voor gemaakte incassowerkzaamheden of administratiekosten.
Volledige veroordeling in de proceskosten is uitzondering
Bij zaken over intellectuele eigendom kan de rechter een volledige proceskostenveroordeling opleggen, dus de werkelijke gemaakte proceskosten van de wederpartij, waaronder de volledige betaalde advocaatkosten. Daar is wel een maximum aan verbonden.
Een volledige kostenveroordeling is ook in een vonnis mogelijk als de rechter vaststelt dat procederen onrechtmatig is, bijvoorbeeld als een partij misbruik van procesrecht maakt, door bijvoorbeeld een totaal overbodige procedure te voeren.
Compensatie van de proceskosten
De rechter bekijkt de de veroordeling in de proceskosten per geval. In bepaalde zaken spreekt de rechter bij vonnis helemaal geen de veroordeling in de proceskosten uit, en bepaalt dat partijen elk hun eigen proceskosten moeten betalen, bijvoorbeeld als ze allebei voor een deel in het ongelijk zijn gesteld of in familiezaken.
Liquidatietarief bij veroordeling in de proceskosten
Het salaris van de advocaat of gemachtigde als onderdeel van de veroordeling in de proceskosten begroot de rechter in civiele zaken, behalve bij de genoemde uitzonderingen, volgens het zogenaamde liquidatietarief, een forfaitair bedrag, waarbij het bedrag van de kostenveroordeling afhankelijk is van het aantal in de zaak verrichte handelingen (zoals de ingediende stukken en het aantal zittingen) en van het geldelijk belang van de zaak.
Hoe meer proceshandelingen er zijn verricht en hoe hoger het bedrag waar de zaak om gaat, hoe hoger de veroordeling in de proceskosten kan uitvallen. Deze zijn meestal maar een gedeelte van de werkelijke gemaakte advocaatkosten, dit uiteraard om de toegang tot de rechter betaalbaar te houden.