Onze gespecialiseerde advocaten in Amsterdam kunnen u bijstaan als een bestuurder van een rechtspersoon persoonlijk aansprakelijk is voor de schulden en/of fouten van deze rechtspersoon. Dit heet bestuurdersaansprakelijkheid.
Interne en externe aansprakelijkheid van een bestuurder
Deze bestuurdersaansprakelijkheid bestaat in verschillende varianten. Zo kan een bestuurder (intern) aansprakelijk zijn tegenover de door hem of haar bestuurde rechtspersoon. Daarnaast kan de bestuurder (extern) aansprakelijk zijn tegenover derden voor schulden en/of fouten van de rechtspersoon. Dit artikel van onze advocaten in Amsterdam dient als een overzichtsartikel voor de verschillende vormen van bestuurdersaansprakelijkheid. In andere artikelen zal ik uitgebreider ingaan op de specifieke vormen van bestuurdersaansprakelijkheid.
Interne bestuurdersaansprakelijkheid
Een bestuurder is tegenover de rechtspersoon (veelal een onderneming) die hij/zij bestuurt, gehouden om zijn/haar taak behoorlijk te vervullen. Lijdt een rechtspersoon schade als gevolg van het handelen of nalaten van een bestuurder? Dan kan deze bestuurder met zijn/haar eigen vermogen aansprakelijk zijn voor de schade die de rechtspersoon lijdt.
Echter, meestal wordt de soep niet zo heet gegeten. Er geldt een hoge drempel voor het vaststellen van interne bestuurdersaansprakelijkheid. Immers, als een bestuurder relatief snel persoonlijk aansprakelijk zou zijn, dan zal dat ertoe kunnen leiden dat bestuurders geen risico’s meer durven te nemen. Daarnaast heeft een bestuurder enige beleidsvrijheid. Deze beleidsvrijheid mag niet te sterk worden ingeperkt.
Ernstig verwijt
Voor het aannemen van interne bestuurdersaansprakelijkheid is vereist dat een bestuurder een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Of dat het geval is, is afhankelijk van alle omstandigheden van het geval. Daarbij kunt u onder meer denken aan:
- De kennis waar de bestuurder (redelijkerwijs) over kon beschikken ten tijde van het handelen of nalaten;
- De aard van de activiteiten die de rechtspersoon uitoefent;
- Alsook de daaraan verbonden risico’s.
Bestuurders hoofdelijk aansprakelijk
Heeft een rechtspersoon meerdere bestuurders? Dan zijn deze bestuurders in beginsel allen hoofdelijk aansprakelijk. Onder omstandigheden kunnen een of meer van deze bestuurders (gedeeltelijk) onder de aansprakelijkheid uitkomen.
Wilt u meer weten over interne bestuurdersaansprakelijkheid? Lees dan het volgende artikel:
Externe bestuurdersaansprakelijkheid (buiten faillissement)
In beginsel is enkel de rechtspersoon aansprakelijk jegens derden. In sommige gevallen kan ook de bestuurder van deze rechtspersoon jegens derden aansprakelijk zijn. Dit heet externe bestuurdersaansprakelijkheid. Deze vorm van bestuurdersaansprakelijkheid bestaat in verschillende varianten. Zo kan een bestuurder persoonlijk aansprakelijk zijn indien hij/zij namens de rechtspersoon een overeenkomst sluit, terwijl de bestuurder begreep of had kunnen begrijpen dat de bestuurde rechtspersoon haar verplichtingen niet zou kunnen nakomen.
Aansprakelijk wegens onrechtmatige daad
Daarnaast kan een bestuurder ook op basis van een ‘reguliere’ onrechtmatige daad aansprakelijk zijn jegens een derde. Dat is het geval als de schadeveroorzakende handeling die door de bestuurder is verricht geen (direct) verband houdt met zijn/haar positie als bestuurder.
Deze vorm van externe aansprakelijkheid zal zich vooral voordoen als de bestuurder meerdere petten draagt binnen de onderneming. Bijvoorbeeld als de bestuurder van een aannemingsbedrijf ook timmerwerkzaamheden uitvoert voor deze onderneming.
Een voorbeeld hiervan deed zich voor in het zogenoemde ‘Spaanse Villa arrest’[1]. In deze zaak verrichtte de bestuurder makelaarsdiensten vanuit een Besloten Vennootschap. De bestuurder handelde dus niet enkel als bestuurder van de onderneming, maar ook als makelaar.
De onderneming had villa’s verkocht in Spanje die illegaal waren gebouwd. De bestuurder had in deze kwestie ook als makelaar opgetreden en hij had de kopers niet over het voorstaande geïnformeerd. Na de koop sloopte de Spaanse overheid de illegale woningen, waardoor de kopers schade leden. De kopers stelden zowel de bestuurder/makelaar als de onderneming aansprakelijk. De Hoge Raad oordeelde dat ook de bestuurder van de onderneming aansprakelijk was voor de schade van de kopers. Dit was het geval, omdat hij in de hoedanigheid van makelaar zodanig onzorgvuldig jegens de kopers had gehandeld dat hij zijn handelen, in hoedanigheid van makelaar, als onrechtmatig kon worden aangemerkt.
Wilt u meer weten over deze variant van ‘bestuurders’ aansprakelijkheid? Lees dan het volgende artikel:
Bestuurdersaansprakelijkheid bij faillissement
Persoonlijke aansprakelijkheid van een bestuurder bij een faillissement
Een laatste vorm van bestuurdersaansprakelijkheid betreft de persoonlijke aansprakelijkheid van een bestuurder bij een faillissement van een rechtspersoon (onderneming). Als een onderneming (B.V. of N.V.) failliet gaat dan zijn de bestuurders en de aandeelhouders normaliter niet aansprakelijk voor de schulden van deze onderneming. Bij de meeste faillissementen zal een curator onderzoeken of de bestuurders ernstige fouten hebben gemaakt die hebben bijgedragen aan het faillissement van de onderneming. Is dat het geval dan zijn de bestuurders met hun privévermogen aansprakelijk voor de schulden van de onderneming. Dit is het geval indien het bestuur zijn taak kennelijk onbehoorlijk heeft vervuld en aannemelijk is dat dit een belangrijke oorzaak is van het faillissement.
In sommige gevallen wordt aangenomen dat het handelen/nalaten van de bestuurders heeft bijgedragen aan het faillissement. Dit is het geval indien de onderneming een onzorgvuldige administratie heeft gevoerd en/of (ten onrechte) geen jaarstukken heeft gepubliceerd.
Handelen c.q. nalaten is een belangrijke oorzaak voor het faillissement
Is een van deze situaties van toepassing? Dan gaat de rechter er in principe vanuit dat het handelen, c.q. nalaten, van de bestuurder(s) een belangrijke oorzaak voor het faillissement vormt. Het is dan aan de bestuurder(s) om aan te tonen dat dit niet het geval is.
Daarnaast kan een bestuurder ook in andere gevallen met zijn/haar privévermogen aansprakelijk zijn voor de schulden van de onderneming. Dat is onder meer het geval indien de bestuurder selectieve betalingen verricht, terwijl de bestuurder begrijpt, of dient te begrijpen, dat hij/zij hiermee andere schuldeisers benadeelt.
Wilt u meer weten of deze variant van bestuurdersaansprakelijkheid? Lees dan het volgende artikel:
WS Advocaten & Mediators: experts op het gebied van bestuurdersaansprakelijkheid
Bent u een bestuurder en stelt uw onderneming, een schuldeiser of een curator u aansprakelijk? Neem dan zo spoedig mogelijk contact op met een van onze ondernemingsrecht advocaten.
Wilt u meer lezen over de verschillende vormen van bestuurdersaansprakelijkheid? Bezoek dan een van de volgende pagina’s:
- Interne bestuurdersaansprakelijkheid;
- Externe bestuurdersaansprakelijkheid;
- Bestuurdersaansprakelijkheid bij faillissement.
[1] https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:HR:2014:2628