Advocaat arbeidsvoorwaarden Amsterdam| WS Advocaten

Verworven recht en arbeidsvoorwaarden in arbeidsrecht en ambtenarenrecht

Onze advocaat arbeidsrecht en ontslagrecht in Amsterdam geeft juridisch advies over arbeidsvoorwaarden en verworven rechten. Werknemers kunnen zich onder omstandigheden beroepen op een verworven recht, bijvoorbeeld bij het langdurig gebruik van een auto van de zaak, het werken op een bepaalde vaste dag of het ontvangen van een bepaald bedrag aan salaris als deel van arbeidsvoorwaarden. Wanneer kan een afspraak, zoals het werken in een bepaald rooster als een (verworven) arbeidsvoorwaarde gelden? Kan een recht ook ontstaan als dit niet in het arbeidscontract is vastgelegd?

Werkrooster arbeidsvoorwaarde?

Kantonrechter Alkmaar heeft op 10 februari 2017 overwogen dat een afspraak dat een werkneemster twee halve dagen werkt, is niet aan te merken als verworven arbeidsvoorwaarde. De werkneemster had voor de opvang van haar kinderen haar werkrooster afgestemd. Toen haar functie als teamleider is komen te vervallen, wilde zij haar arbeidstijden niet aanpassen. De werkgever liet hierop weten dat van haar flexibiliteit wordt gevraagd. De werkneemster meende dat zij aanspraak kan maken op het geldende werkrooster van twee halve dagen werken.

Afspraak geen arbeidsvoorwaarde

De kantonrechter overwoog dat deze afspraak niet kan worden aangemerkt als een arbeidsvoorwaarde. De afspraak was niet opgenomen in de arbeidsovereenkomst. Ook later is het werkrooster geen onderdeel van de arbeidsovereenkomst gaan uitmaken. Ook was er geen sprake van een verworven recht, omdat slechts een half jaar uitvoering is gegeven aan het werkrooster en eerder ook wijzigingen in het werkrooster zijn gemaakt.

Wijziging van het werkrooster

De kantonrechter oordeelde dat de werkgever de noodzaak van een wijziging van het werkrooster voldoende aannemelijk had gemaakt gezien verslechterde bedrijfseconomische omstandigheden en het vervallen van de functie van trainer. Gelet op deze omstandigheden was de voorgestelde wijziging alleszins redelijk. Ook de ondernemingsraad had er mee ingestemd.

Ploegentoeslag arbeidsvoorwaarde?

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden oordeelde een paar dagen eerder, op 7 februari 2017, dat het werken in de ploegendienst en het ontvangen van de ploegendiensttoeslag wel als een arbeidsvoorwaarde heeft te gelden. In de arbeidsovereenkomsten was vermeld dat de werknemer als “productiemedewerker in ploegendienst” in dienst trad. Hij had jarenlang in de ploegendienst gewerkt, en gedurende die jaren altijd de ploegendiensttoeslag van 14% van zijn salaris ontvangen. Op basis van deze omstandigheden mocht de werknemer er gerechtvaardigd op vertrouwen dat hij het recht had verworven in de ploegendienst te werken tegen betaling van de ploegendiensttoeslag. Omdat in de arbeidsovereenkomst het werken in de ploegendienst als recht is vastgelegd, kan dit niet eenzijdig door de werkgever worden beëindigd.

Verworven rechten in het ambtenarenrecht: terugvordering salaris

Kan er ook in het ambtenarenrecht sprake zijn van een verworven recht, bijvoorbeeld als bij ziekte 100% wordt uitbetaald in plaats van de voorgeschreven 70%? Uit (oudere) rechtspraak van de Centrale Raad van Beroep en bijvoorbeeld de Circulaire Rijksbrede Handelwijze bij Terugvordering blijkt dat aan een ambtenaar onverschuldigd betaalde bedragen in principe kunnen worden teruggevorderd, bijvoorbeeld als korting op de bezoldiging bij ziekte (70%) ten onrechte achterwege is gelaten. Het Ambtenarenrecht is onderdeel van het bestuursrecht.

Uitgangspunt bij de overheid is dat onverschuldigd betaalde bedragen worden teruggevorderd. Besluiten op dit punt moeten wel voldoen aan onder meer het zorgvuldigheids- en het evenredigheidsbeginsel.

Onverschuldigd betaalde bedragen en terugvordering

Wordt door het bevoegde orgaan tot terugvordering overgegaan, dan zal dat veelal (lees: in de 1e plaats) moeten gebeuren door verrekening. Dat wil zeggen dat het onverschuldigd betaalde bedrag wordt ingehouden op de nog uit te betalen bezoldiging van de ambtenaar (artikel 117 Ambtenarenwet), ofwel wordt het bedrag en de termijn waarbinnen de betaling (verrekening) moet plaatsvinden door het bevoegd gezag bij beschikking vastgesteld door middel van een terugvorderingsbeschikking.

Algemene beginselen van behoorlijk bestuur bij terugvordering

Deze regeling is in lijn met (oudere) rechtspraak van de Centrale Raad van Beroep. In het algemeen geldt ook daar, dat de werkgever

het ten onrechte betaalde bedrag mag terugvorderen (of verrekenen)
als de verschuldigdheid van dat bedrag voldoende vast staat.

Het is weliswaar een algemeen rechtsbeginsel dat er mag worden teruggevorderd wat er onverschuldigd is betaald, maar dit rechtsbeginsel kan worden beperkt door andere algemene beginselen, in het bijzonder het rechtszekerheidsbeginsel.

Redelijkerwijs had kunnen weten

Deze afweging vindt plaats aan de hand van de vraag of

de betrokken ambtenaar
wist of redelijkerwijs had kunnen weten dat hij te veel ontving.

Het bevoegde gezag, waar de fout is gemaakt, kan ook een verwijt treffen. In het algemeen wordt dit uitgewerkt door de overweging dat het bevoegde gezag gedurende twee jaren na de dag van uitbetaling kan terugvorderen of mag verrekenen als de ambtenaar wist of redelijkerwijs had kunnen weten dat hij te veel ontving. Deze termijn kan tot vijf jaren kan worden verlengd als de ambtenaar niet alleen kennis droeg of redelijkerwijs had kunnen dragen van de gemaakte fout maar als die fout bovendien door zijn toedoen is ontstaan. Hierbij is van belang wat wat de

gemiddelde ambtenaar gezien zijn functie,
opleiding,
kennis
en ervaring weet of redelijkerwijs zou kunnen weten.

Ook de CAO’s, bijvoorbeeld in de onderwijssector, bevatten veelal een soortgelijke regeling.

Verworven recht zoals in het arbeidsrecht

Op basis hiervan wordt het moeilijk om vol te houden dat er sprake is van een verworven recht zoals dat in het arbeidsrecht geldt, hoewel daar ook de stelling wordt gehuldigd dat pas als de werknemer volstrekt niet wist dat de loonbetaling niet klopte, de werkgever in redelijkheid niet het teveel betaalde loon van de werknemer terugvorderen gezien het beginsel van goed werkgeverschap.

Contact met advocaat arbeidsrecht en ambtenarenrecht in Amsterdam over arbeidsvoorwaarden en verworven recht

Zoekt u betrokkenheid en een direct, persoonlijk contact met een ervaren specialist arbeidsrecht? Bel onze gespecialiseerde advocaat arbeidsrecht en ontslagrecht in Amsterdam centrum voor juridisch advies over arbeidsrecht en ontslag, ook met betrekking tot arbeidsvoorwaarden en verworven rechten.

[ratings]